Poznaj 4 stany świadomości i sprawdź, do którego Ci najbliżej

Świadomość to kluczowy element naszej egzystencji, który warunkuje sposób, w jaki odbieramy rzeczywistość, reagujemy na bodźce i podejmujemy decyzje. W kontekście szkolenia oddziałów specjalnych wyróżnia się cztery stany świadomości, które mogą mieć także znaczenie w codziennym życiu. Są to: stan biały, żółty, czerwony i czarny. Każdy z nich odzwierciedla inny poziom percepcji otoczenia i gotowości do działania. Przyjrzyjmy się im bliżej i sprawdźmy, który z nich jest Ci najbliższy.

1. Stan biały – żywy trup

Stan biały to najniższy poziom świadomości, który charakteryzuje się obniżoną percepcją i brakiem pełnej uwagi na otaczającą rzeczywistość. Osoba znajdująca się w tym stanie funkcjonuje niemal mechanicznie, często działając na autopilocie. Można go porównać do sytuacji, gdy jesteś zmęczony, zaspany lub całkowicie pochłonięty własnymi myślami i nie zwracasz uwagi na otoczenie.

Przykłady codziennych sytuacji w stanie białym:

• Przechodzisz przez ulicę, ale nie zauważasz nadjeżdżającego samochodu.
• Podczas rozmowy nie rejestrujesz w pełni słów rozmówcy, bo myślami jesteś gdzie indziej.
• Automatycznie wykonujesz rutynowe czynności, jak np. jazda samochodem po dobrze znanej trasie, bez świadomego rejestrowania mijanych obiektów.

Stan ten jest niebezpieczny, ponieważ oznacza brak gotowości na niespodziewane sytuacje. Osoby będące w stanie białym łatwo wpadają w panikę, jeśli coś zaburzy ich otępiałą codzienność.

2. Stan żółty – wybiórcza uwaga

Stan żółty oznacza podwyższoną świadomość otoczenia, choć nadal jest selektywna. Osoba w tym stanie zwraca uwagę tylko na bodźce, które bezpośrednio jej dotyczą, ignorując pozostałe elementy rzeczywistości. To poziom wystarczający do codziennego funkcjonowania, ale nie gwarantuje pełnej kontroli nad sytuacją.

Przykłady zachowań w stanie żółtym:

• Podczas prowadzenia samochodu dostrzegasz inne pojazdy, ale nie zwracasz większej uwagi na pieszych czy reklamy.
• W miejscu publicznym rozpoznajesz osoby, które mogą mieć wpływ na Twoje bezpieczeństwo, ale nie analizujesz otoczenia pod kątem zagrożeń.
• Skupiasz się na istotnych informacjach w rozmowie, ignorując tło i inne dźwięki wokół.

Stan żółty jest uznawany za optymalny do większości codziennych działań. Pozwala na względnie świadome życie, choć nie daje pełnej kontroli nad dynamicznymi sytuacjami.

3. Stan czerwony – nadświadomość

To najwyższy poziom świadomości, który można osiągnąć w codziennym życiu. Osoba w stanie czerwonym jest w pełni świadoma otoczenia i dostrzega wszystkie kluczowe szczegóły. To poziom, który pozwala na błyskawiczne reagowanie na zmiany w otoczeniu i skuteczne działanie.

Cechy stanu czerwonego:

• W sali koncertowej dokładnie wiesz, kto bawi się wokół Ciebie, gdzie są wyjścia awaryjne i ilu ludzi będziesz musiał ominąć w razie ewakuacji.
• Na ruchliwej ulicy potrafisz szybko ocenić, czy ktoś zachowuje się podejrzanie i czy istnieje potencjalne zagrożenie.
• Jesteś świadomy swojego otoczenia w pracy, dostrzegasz emocje i reakcje współpracowników, co pozwala Ci lepiej przewidywać rozwój sytuacji.

Stan czerwony jest kluczowy dla osób, które pracują w zawodach wymagających pełnej koncentracji, jak żołnierze, ratownicy, strażacy czy ochroniarze. Również w codziennym życiu bycie w stanie czerwonym pozwala na większą skuteczność i unikanie zagrożeń.

4. Stan czarny – skrajna reakcja na zagrożenie

Stan czarny to ekstremalna forma świadomości, która uruchamia się w sytuacjach skrajnego zagrożenia życia. To poziom, w którym człowiek działa instynktownie, często w sposób agresywny, aby przetrwać.

Przykłady sytuacji, w których może wystąpić stan czarny:

• W czasie ataku fizycznego, gdy organizm przechodzi w tryb walki lub ucieczki.
• W trakcie działań wojennych, gdy żołnierz musi natychmiast podejmować decyzje bez analizowania otoczenia.
• W sytuacjach ekstremalnego stresu, gdy organizm przechodzi w tryb obronny i reaguje bezrefleksyjnie.

Stan czarny nie jest pożądany w codziennym życiu, ponieważ oznacza utratę kontroli nad emocjami i działanie pod wpływem instynktów. Może prowadzić do nadmiernej agresji, paniki lub nieodwracalnych decyzji.

Który stan jest Ci najbliższy?

Każdy człowiek w ciągu dnia przechodzi przez różne stany świadomości. Kluczowe jest, aby unikać stanu białego, ponieważ może on prowadzić do niebezpiecznych sytuacji. Optymalnym poziomem dla większości ludzi jest stan żółty, który pozwala na względnie świadome funkcjonowanie. Jeśli jednak chcesz zwiększyć swoją skuteczność i bezpieczeństwo, warto pracować nad umiejętnością przechodzenia w stan czerwony.

Jak zwiększyć swoją świadomość?

• Ćwicz uważność (mindfulness) – regularna medytacja pomaga rozwijać zdolność do obserwacji otoczenia.
• Unikaj rozpraszaczy – nadmierne korzystanie z telefonu lub słuchanie muzyki w słuchawkach może ograniczać Twoją świadomość otoczenia.
• Trenuj percepcję – staraj się zwracać uwagę na detale w swoim otoczeniu, np. liczbę wyjść ewakuacyjnych w budynku.
• Praktykuj analizę sytuacyjną – w miejscach publicznych spróbuj przewidzieć potencjalne zagrożenia i planuj swoje reakcje.

Zrozumienie własnego poziomu świadomości to klucz do skuteczniejszego funkcjonowania. Czy zdarza Ci się bywać w stanie białym, żółtym, czy może czerwonym? A może miałeś już sytuacje, w których wszedłeś w stan czarny? Warto przeanalizować swoje reakcje i pracować nad zwiększeniem kontroli nad własnym umysłem.

Artykuł powstał w oparciu o  „States of Awareness” / Life Beyond Code.